KULAK (İŞİTME ORGANI)

Hava ile yayılan ses dalgaları kulaktaki duyu almaçları tarafından algılanır, beyne iletilir ve işitme duyusu sağlanır.

Kulak; dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur.

a) Dış Kulak

Dış kulak, kulak kepçesi ile kulak yolundan oluşur. Kıkırdak yapılı kulak kepçesi sadece karada yaşayan memelilerde vardır. Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Yani kulak zarı, dış kulakla orta kulak arasında yer alır. Kulak yolu ise, kıkırdaktan oluşan kulak kepçesini orta kulağa bağlayan bir kanaldır. Kulaktan salgılanan kulak sıvısı, kulak yolundaki kıllarla birlikte havadaki toz ve mikropların kulak zarına ulaşmasını engeller.

b) Orta Kulak

Bu kısımda, çekiç, örs, üzengi kemikleri; östaki borusu ve oval pencere yer alır.

Çekiç, örs ve üzengi kemikleri ses dalgalarının iç kulağa iletilmesinde görev yaparlar.

Çekiç kemiği kulak zarına, üzengi kemiği ise iç kulak başlangıcındaki oval pencereye bağlıdır.

Orta kulaktan yutağa açılan östaki borusu orta kulak ile vücudun dışı arasındaki basınç farkını dengeler ve kulak zarının yırtılmasını engeller.

NOT:

Şiddetli seste; ağız açılarak kulak zarına gelen basınç, östaki borusundan gelen basınçla dengelenir. Böylece kulak zarının yırtılması engellenir.

c) İç Kulak

İç kulak; salyangoz, dalız ve yarım daire kanallarından oluşur.

✥ Salyangozun üst kısmında yarım daire kanalları ve işitme sinirleri bulunur. Gelen ses dalgaları işitme sinirleri ile beyne iletilir.

Yarım daire kanalları; beyincik ile ortak çalışarak vücudun dengesinin kurulmasından sorumludur.

Salyangoz, yan yana üç kanaldan oluşan tüp şeklinde bir yapıdır. Bu tüpün içindeki kanallar zarlarla birbirinden ayrılır. Burada korti organı yer alır.

İşitme Nasıl Olur?

İşitmenin olabilmesi için, kulak kepçesi tarafından alınan ses dalgalarının kulak yolunu geçerek, kulak zarını titreştirmesi gerekmektedir.

✥ Kulak zarındaki titreşimler orta kulaktaki kemiklere (çekiç, örs, üzengi) yükseltilerek aktarılır ve oradan da oval pencereye gelir.

✥ Ses titreşimleri salyangozdaki korti organını uyarır. Sinirler tarafından alınan uyarılar beynin ilgili bölümüne aktarılır. Böylece işitme gerçekleşmiş olur.

✥ Kulağı etkileyen birçok hastalık bulunmaktadır. Bunlardan biri kulak iltihabıdır. Bir başka rahatsızlık, kulaktaki denge organının görevini yapamayacak duruma gelmesidir.

Ayrıca doğuştan ya da sonradan oluşan sağırlık da bir işitme sorunudur.

İşitme bozuklukları doğuştan olabileceği gibi sonradan da meydana gelebilir. Kulak zarı zedelenmesi, orta kulakta bulunan kemiklerin birbiriyle kaynaşması, iç kulakta oluşan zedelenmeler ve işitme sinirlerinde tahribat oluşması işletme kaybına neden olabilir.

İşitme kaybı olan kişiler işitme cihazı kullanırlar. Küçük ve elektronik olan bu alet, dışarıdan gelen sesin şiddetini artırarak duymayı kolaylaştırır.

Kulak Sağlığını Korumak İçin;

✥ Yüksek sesli ortamlarda bulunmamalıyız.

✥ Kulağımızı darbelerden korumalıyız.

✥ Kulak akıntısı, ağrısı olduğunda mutlaka doktora gitmeliyiz.

✥ Kulağımıza sivri uçlu cisimlerle karıştırmamalıyız.

✥ Yüksek ses ve basınçlı ortamlarda ağzımızı açarak kulak zarının zarar görmesini engellemeliyiz.