GÖZ (GÖRME ORGANI) KONU ÖZETİ

İnsan Gözünün Yapısı

Göz; görmeyi sağlayan ve bunları korumakla görevli olan yardımcı yapılardan oluşmuştur.

Gözümüz, çevreden alınan ışık sayesinde görmemizi sağlar.

Gözdeki koruyucu yapılar; kaşlar, göz kapakları, kirpikler, göz yaşı bezleri, yağ bezleri ve gözün hareketini sağlayan kaslardır.

Görme organımız dıştan içe doğru; sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka (retina)'dan oluşur.

a) Sert Tabaka

Göz yuvarlağını en dıştan saran beyaz renkli kısımdır. Gözü korur ve dayanıklılığını sağlar.

Sert tabakanın ön tarafı hafifçe ileriye doğru şişkin ve cam gibi saydamlaşmıştır. Işığı kıran bu kısma saydam tabaka (kornea) denir. Gözün şeklini koruyan sert ve dayanıklı olan sert tabaka, göz kürelerinin yuvaları içinde hareket etmesini sağlayan kasların tutunma yeridir.

b) Damar Tabaka

Sert tabakanın altında bulunur. Gözü besleyen kan damarları bakımından zengindir. Damar tabaka, gözün ön kısmındaki irisi oluşturur. İris gözün renkli kısmına denir. İrisin dairesel ve ışınsal olan düz kasları, iris büyüklüğünü değiştirir ve böylece göz bebeğinden göze giren ışık miktarı ayarlanır. İrisin ortasındaki kısma ise göz bebeği adı verilir. Göz bebeği, dış ortamdan gelen ışığın miktarına göre büyüyüp küçülebilir. İristeki kaslar göz bebeğini ışığa göre ayarlar.

c) Ağ Tabaka (Retina)

Gözün ışık ve renk uyartılarını alan ve görmeyi sağlayan tabakasıdır. Bu tabakada ışığa duyarlı almaçlar bulunur.

Ağ tabakada bulunan sinirler birleşerek göz yuvarlağının arka kısmından çıkıp beyne gider.

Sinirlerin göz yuvarlağından çıktığı bölgede görüntü meydana gelmediği için buraya kör nokta denir.

Kör noktanın üst kısmında ve göz bebeğinin hizasında bulunan çukur kısma sarı leke denir. Görüntü sarı lekede oluşur. Ayrıca ağ tabakanın ön kısmında yakın ve uzağı rahat görmek için uyum yapabilen göz merceği bulunur.

Görüntünün Oluşması

1. Cisimden yansıyan ışık ışınları, gözdeki saydam tabakaya gelir ve burada kırılır. Kırılan

ışın daha sonra göz bebeğine ulaşır.

2. Işın gözbebeğinden geçerek göz merceğine gelir. Mercekte tekrar kırılan ışın ağ tabakanın üzerine düşer.

3. Ağ tabakada bulunan sarı leke üzerinde ters bir görüntü oluşur. Görüntü, gözdeki almaçlar tarafından algılanır.

4. Algılanan görüntü, görme sinirleri aracılığıyla beyindeki görme merkezine iletilir.  Oluşan ters görüntü, beyindeki görme merkezinde düz olarak algılanır ve görme gerçekleşir.

Göz Uyumu

Göz, yakında ve uzaktaki bir cisme bakarken cismin hayalinin retinada bulunan sarı lekede oluşması gerekir ki net görüş sağlanabilsin. Uzaklığın değişmesine bağlı olarak göz merceğinin şeklinde değişiklikler olur. Bu değişikliklere göz uyumu denir.

Göz yakındaki bir cisme bakarken, cisimden gelen ışınlar korneaya daha büyük açılarla çarpar. Işınların retinada toplanması için daha fazla kırılması gerekir. Mercek   küreselleştiğinde ışınları daha fazla kırar ve ışınlar retinada toplanır.

Göz Sağlığını Korumak İçin,

• Kitap okurken, ders çalışırken ve yazı yazarken ışığın yeterli olmasına dikkat etmeliyiz.

• Televizyonu yakından, çok karanlık veya çok aydınlıkta seyretmemeliyiz.

• Tozlu, dumanlı ve buharlı ortamlarda fazla kalmamalıyız.

• Güneş gibi parlak ışık kaynaklarına çıplak gözle bakmamalıyız.